AC izolasyon testi ( Arızalı yerin tespiti)
Bu videodaki testte bir generatörün stator sargılarındaki izolasyon problemi AC İzolasyon test metoduyla araştırılmaktadır.Videonun zaman saati 1:53 ve 2:40 olduğu anda izolasyondaki problemden dolayı deşarj anı görülmektedir. Bu yaklaşık 10000 VAC olan gerilim testinin yaklaşık 3000 V kademesinde meydana gelmektedir. Böyle bir durumda yapılması gereken arızalı olan bobin parçasını veya bloğunu değiştirmektir.
İzolasyon testleri hakkında bilgiler
DC test yalıtım direncini ölçmek için kullanılır. Genelde makaradaki bobinin iki ucuna yakın yerlerdeki yalıtım hatalarını bulmada işe yarar.
AC test (empedans test) daha iyi nüfuz edebilme özelliğine sahip olması nedeniyle makara içerindeki 1000 mt. de mevcut yalıtım hatasını tespit etmenizi sağlar.
Bazen AC test yerine DC testte uygulanan gerilimin 1.7 katı DC test yapılıyor ama bu AC testinin yerine geçmez. AC testte (kapasitör gibi düşünün) yüksek akım çekilir, bu nedenle güçlü bir trafo üzerinden test gerilimi üretilmeli ve test süresince gerilim stabil kalmalıdır.
Bir de veru low frequency (VLF) test cihazları var. 0.1 Hz te AC gerilim uyguluyor. Bu durumda çekilen akım çok düşük olduğu için portatif cihazlarla AC test yapılabiliyor.
Uygulanan gerilimler önemli. Delinme testi (hi pot) izolasyona zarar verebilir.
Bunların haricinde ramp test vs. gibi testler de var.
Elektrik tesisatlarında ve/veya motor ve kumanda devreleri bağlantılarında bazen kalitesiz ve arızalı klemens ,bant veya izalasyon sıvısı gibi malzemeler kullanılabilmektedir.Bu nedenle Elk tesisatlarına ve kumanda devrelerine enerji altına almadan önce yalıtkanlık kontrolu yapılmalıdır… Yalıtkanlık kontrolu:
1.Fazlar arası
2.Faz -nötr arası
3-Faz -toprak arası
4.Nötr toprak arası yapılır
Bu işlem içinde içinde D.A. dinamosu olan ve yaklaşık 1000 Volt gerilim verebilen MEGER ile yapılır.
Yalıtkanlık kontrolunde aslolan “Tesisata Verilen Her 1 Volt gerilime karşı 1000 OHM luk bir direnç göstermesidir.
Meger ile izalasyon : Çalışma gerilimi x 1000 ….. Ohm olması gerekir
Trifaze bir motor çalışma gerilimi 380 V x1000= 380.000 ohm luk minumum değer olmalı (Fazlar arası değer)
AC izolasyon ve DC izolasyon
2-Diğer arkadaşların anlattığı gibi meger ile ölçümün amacı multimetreler ile ölçülemeyen dirençleri ölçmektir. Bunlar izalasyon direnci gibi çok yüksek değerli dirençlerdir. Meger ile motorun sargı dirençleri ölçülmez. Sargılar ile sargılar arasında yada sargılar ile gövde arasında izalasyon bozukluğu olup olmadığı ölçülür.
3-Örnek: bir elktronik devrede 380V girişli trafo kullanmanız gerekiyor. Baskı devresini (PBC) hazırladınız trafo PBC üzerine monte edilecek. Fakat 380V bakır yolları birbirine çok yakın (varsayalım 0,5mm) bu bakır yollar arasındaki direnci multimetre ile ölçelseniz direnç görülmez sonzuz görülür. Devreye enerji verdiğinizde bakır yollar arasında kısadevre olur. Çünkü elektriğin bir atlama değeri vardır. Bu nedenle yerleşim brimlerininyüksek gerilim tellerine belirli bir mesafeden uzak olması gerekiyor. Eğer devreye enerji vermeden önce MEGER ile 380V kısmını ölçseydiniz bu kısadevreyi daha önce farkedecektiniz.
4-Bir çakmağın manyetosunu meger olarak düşünün ve bu aletle neleri ölçebileceğinizi tahmin etmeye çalışın.
aslında iki çeşit meger kullanıyoruz birisi :
İzalasyon testi için diğeri topraklama direnci ölçümü için…
İzalasyon testi için kullanılan megerin iki bağlantı ucu var ..Örneğin Fazlararası test için bir ucu R fazına diğer ucu S fazına bağlanır(Tabii tesisatta enerji yokken) Mekanik ise manyeto çevrilir(dinamo) dijital ise -Bir butonu vardı- ona basılı ve değer ohm cinsinden ölçülür…
Diğeri Topraklama direnci ölçümü için:
E P ve C diye üç ucu vadır ..Biri topraklama direncini ölçeceğimiz Referans noktasına … Örneğin bir dağıtım panosunun Topraklama Barasına… Diğer ucu yaklaşık 20mt sağına – Toprağa çakılan bir kazığa-
diğeride 20mt kadar soluna çakılır ve irtibatlandırılır(şekildeki kablolar ile) Test butonuna basılır-Mekanik ise çevrilir… Ve değer ölçülür.